صفات قالی در ادبیات ایران

در اشعار و ادبیات و ضرب المثل هایی که در فرهنگ و ادب فارسی داریم، صفاتی برای قالی ذکر شده است که با استفاده از این صفات و دسته بندی آنها می تواند زوایای مختلف فرش و سیر تحول تاریخی اش را بیشتر مشخص نمود. این صفات شامل:

-          قالی درباری (قالی سلطان)، آنجا که سعدی می گوید:

گر آزاده ای بر زمین خسب و بس        مکن بهر قالی زمین بوس کس

خونت برای قالی سلطان بریختند         ابله چرا نخفتی بر بوریای خویش

-          جنس مواد قالی (پشمی بودن قالی)، صیف فرقانی در نیمه دوم قرن 7 می گوید:

عشقت از شیطان کند انسان را از انسان ملک      آدمی از پشم قالی سازد و از نی بوریا

دختران قالی باف

 از آهوان قالی باف ‚ آهنگ

به گوشم می رسه با ناله چنگ

خداوندا دلم تنگه دلم تنگ

ببافم قالی با نخ های بیرنگ

ز چشم و گونه و مژگان و گیسو

زنم نقش های قالی رنگ و وارنگ

به جز لبخند تلخی روی لب ها

به رخسارم نمونده دیگه هیچ رنگ

خدایا موسم کوچ بهاره

 چمن سرسبز و صحرا لاله زاره

خدا کاری بکن فرشی ببافم

بی بی بدحاله و طاقت نداره

 ببافم فرشی از نقش های زیبا

به بازارش برم بفروشم آنجا

به بازارش برم بستونم اسبی

که با بیبی بکوچیم تا به صحرا